Wat is er nou zo leuk aan een toverlantaarn ?

Een verzamelaar vertelt hoe hij er toe gekomen is toverlantaarns te gaan verzamelen

Toen ik zo'n zestig jaar geleden ter wereld kwam stond de zon in het sterrenbeeld Kreeft en dat betekent, onder meer, dat ik was voorbestemd een verzamelaar te worden. Zo iemand die nooit iets kan weggooien en wiens kasten uitpuilen van de spullen die 'ooit nog wel eens van pas zouden kunnen komen'.

Op een rommelmarkt in Haarzuilens kocht ik in 1972 mijn eerste toverlantaarn voor twaalf en een halve gulden (gevraagd werd vijftien gulden maar op een rommelmark moet je nu eenmaal pingelen). Ik werd getroffen door de fraaie schoorsteenpijp. Geen gladde, kromme of geknikte pijp, zoals bij de meeste lantaarns, maar een pijp die doet denken aan de oude stoomlocomotieven die in Wild West-films rondrijden. De lantaarn was vervaardigd door de speelgoedfabrikant Johann Falk uit Neurenberg, maar dat wist ik toentertijd nog niet. Ik wist toen nog helemaal niets van toverlantaarns! Hij kreeg een mooi plaatsje in onze huiskamer. Niets aan de hand nog. Maar mijn broer, die hem daar zag staan, schonk mij de tweede. Zijn buurvrouw had dat ding al bijna met het groot vuil meegegeven. Toen had ik dus opeens een verzameling.

Ik stroopte alle rommelmarkten af, zette advertenties in personeels- en huis-aan-huisbladen en gaandeweg werd mijn verzameling groter. Veel exemplaren waren bedekt met stof en vuil en roest van tientallen jaren. Zij werden door mij grondig schoongemaakt, opgepoetst en zonodig gerepareerd. Al gauw waren het er enkele tientallen. De laatste jaren gaat het wat minder snel want het aantal mensen dat 'misschien nog wel iets op zolder heeft staan' wordt allengs kleiner.

Ik heb de meeste van mijn lantaarns een bijnaam gegeven; om ze uit elkaar te kunnen houden. De eerste heet, natuurlijk, 'Haarzuilens'. Een ander heet 'Mevrouw van Hunnik', naar de gulle geefster ervan. Ik heb een 'Eitje', een 'Slagschip' en een 'Leienaar'. Een filmprojector heet 'Frits' naar de vorige eigenaar Frits Thors, de tv-nieuwslezer met het sneeuwwitte haar. Al die lantaarns nemen een hoop ruimte in beslag, zijn verschrikkelijke stofnesten en moeten voortdurend beschermd worden tegen roest en verval. Maar ik wil ze niet meer missen. Ze hebben allemaal hun eigen verhaal. Ze zijn een beetje familie van me geworden.

Kort voor de eeuwwisseling nam ik een besluit dat mij in de toekomst erg veel van mijn vrije tijd zou gaan kosten: ik besloot deze wat 'ouderwetse' hobby te gaan combineren met een andere, zeer moderne liefhebberij, het werken met de computer.

Dat betekende de geboorte van de eerste, en tot nu toe enige, toverlantaarnsite in Nederland: www.luikerwaal.com. Ook vertaald in het Engels, zodat ook de rest van de wereld ervan kan genieten.

Wat is er nou zo leuk aan een toverlantaarn? Ach, een toverlantaarn is niet zo maar een apparaat. Het is veel meer. De bijzondere sfeer die om een toverlantaarn hangt kan ik niet beter beschrijven dan de anonieme schrijver van het gedicht dat ik vond in een oud kinderboek:

DE TOOVERLANTAARN

De tooverlantaarn is ons gistren vertoond;
Wat was dat een prachtig spektakel!
Het heeft ook wel meer dan twee uren geduurd;
Voor kleintjes geleek 't een mirakel.
Eerst stond hun die donkere kamer niet aan;
Maar weldra verschenen er leeuwen,
Hijena's en tijgers, wolvinnen en meer;
't Klein zusje begon haast te schreeuwen.
Jan Klaassen, Pierrot gaven meerdere pret,
Gelijk ook dat glas met soldaten;
Het was zoo bedrieglijk, als leefde de troep;
't Mankeerde nog maar dat zij praatten.
Het molentje heeft met zijn wieken gedraaid;
Van 't wagentje draaiden de wielen;
Soldaten, zij schoten hunn' snaphanen af,
Waardoor er twee vijanden vielen.
Een man nam zijn hoed af en 't vrouwtje dat neeg,
Terwijl zij elkander passeerden.
Het ging al heel kunstig; mij trof bovenal
Soldaten, die heusch exerceerden.
Het werd door oom Gerrit zoo aardig vertoond,
Als hij maar wat zei, lachten allen;
Hij heeft het met geestigheid heerlijk gekruid,
Is nooit in het laffe vervallen.
De tooverlantaarn maakt verheugd, blij te moe.
Een tooverlantaarn wensch ik allen u toe !

En wanneer je nu nog meer antwoord wilt hebben op de vraag 'Wat is er nu zo leuk aan een toverlantaarn?'
dan zul je toch echt mijn toverlantaarnsite eens moeten bezoeken,

   www.luikerwaal.com

   kun je meteen leren waar die rare naam vandaan komt......

   Webmaster/auteur 'de Luikerwaal'

   Henc R.A. de Roo, Huizen.