Lucifermerken

Al sinds 1960 jaar verzamel ik lucifermerken en het verveelt mij nog lang niet. Ik kan er nog steeds veel tijd mee doorbrengen met het uitzoeken, sorteren en afweken van luciferetiketten. Ook om er voor te zorgen dat ik veel tijd aan mijn verzameling kan besteden, verzamel ik echt van alles op lucifergebied. Niet alleen de luciferetiketten, maar ook de boekjes en doosjes en zelfs reclame, krantenartikelen en luciferhouders. Op 24 augustus 2008 heb ik mijn verzameling tentoongesteld in Eerde op de verzamelbeurs.

Het begin

In eerste instantie verzamelde ik postzegels, maar dat vond ik al snel te duur worden met mijn zakgeld van toen. In die tijd waren er heel veel verzamelaars van lucifermerken in Noord-Holland. Ik bezocht de beurzen van "De Verzamelaar" en ging zelf ook mee beurzen organiseren. De verzamelaars waren toen erg fanatiek met het verzamelen van lucifermerken, maar er heerste ook vooral een gevoel van kameraadschap. Met zijn allen gingen we met de bus of met auto's naar andere beurzen overal in Nederland. Toen ik in 1973 naar het zuiden van het land verhuisde ging ik direct fanatiek door met verzamelen. Ook de Belgische en Duitse beurzen en lucifermerken waren opeens dichtbij gekomen en vooral op de beurs in Helmond kwamen veel lucifermerkverzamelaars samen. Ik denk nog altijd met weemoed terug aan die gezellige tijd.

Eigen uitgaves

Zoals gezegd verzamel ik echt van alles op lucifermerkengebied. De meeste verzamelaars verzamelen alleen de etiketten die echt op luciferdozen geplakt hebben gezeten. In de tijd dat het heel erg in was om luciferetiketten te verzamelen, waren er ook allerlei verenigingen die een serie etiketten uitgaven, maar de meeste verzamelaars beschouwden dat als neppers. Ik verzamelde die etiketten ook niet fanatiek, maar als ik ze tegenkwam, kon ik ze toch ook niet weggooien en ze werden netjes in mijn boeken gestoken. Zelf heb ik er ook nog eens voor gezorgd dat er van de Carnavals Vereniging luciferetiketten werden uitgegeven. Het ontwerp was van een vriend. Ik ben er nog trots op.

De verzameling

Het grootste deel van mijn verzameling bestaat uit luciferetiketten. Ik verzamel ze vanuit de hele wereld. In mijn huis heb ik een klein kamertje. Allebei de lange kanten van de kamer staan van voor tot achter helemaal vol met schappen die weer helemaal vol staan met ordners vol met lucifermerken. Zo heb ik 27 ordners met lucifermerken uit de USA. Alle etiketten worden uitgesorteerd op land en daarna op alfabetische volgorde in de mappen geplakt met postzegelstrookjes. Zo zitten ze vast, maar ze kunnen toch weer gemakkelijk losgemaakt worden. Sinds ongeveer 1995 worden in Nederland geen luciferetiketten meer uitgegeven. In het buitenland nog maar heel weinig. De tekst wordt nu rechtstreeks op de doosjes gedrukt. Het grootste deel van mijn verzameling zijn luciferetiketten. Ik denk dat ik nu ongeveer 100.000 etiketten bij elkaar heb verzameld in totaal zo’n 200.000 verschillende lucifermerken (dus ook de boekjes en doosjes erbij). Eigenlijk bepaalt niet de oudheid van een etiket de waarde, maar de productieaantallen. Alleen de aantallen zijn niet bekend, omdat de fabrieken daarover geen informatie geven.

Mijn pronkstuk

Het pronkstuk uit mijn verzameling vind ik de doos die hiernaast staat afgebeeld. Ik heb 2 verschillende van zulke dozen in mijn verzameling. De andere is nog zeldzamer dan deze, maar deze is nog helemaal compleet en in de andere ontbreken enkele doosjes. Naast de lange lucifers en 2 grote dozen bevat deze doos een heleboel kleine doosjes met de wapens van provincies en bezienswaardigheden.

De betovering

Mijn dochters hebben mij ook vaak gevraagd wat ik toch in deze verzameling zie. Ik vertelde dan dat ik mijn eigen encyclopedie heb samengesteld. Over allerlei onderwerpen zijn wel lucifermerken uitgebracht. Als mijn dochters voor een opdracht of spreekbeurt op zoek waren naar plaatjes, kon ik ze altijd wel helpen. Ik ben ook zeer reislustig en ook dan komt mijn verzameling goed van pas. Na mijn reis naar Rusland werden de boeken met Russische lucifermerken opengeslagen en er werd gekeken wat ik nu allemaal gezien had en waar een luciferetiket van bestaat en dit was best veel.

Catalogus

Een echte catalogus van lucifermerken is nooit uitgegeven. Het is ook niet bekend wat voor luciferetiketten er allemaal zijn uitgegeven. Als luciferfabrieken zelf al bij houden wat ze uitgeven, wat te betwijfelen valt, dan geven ze die informatie in ieder geval niet vrij. Een heleboel series zijn natuurlijk wel bekend en de meeste verzamelaars hebben die series ook wel compleet en zelfs nog enkele keren dubbel, maar zeker echte reclame-etiketten zijn vaak nog zeer gezocht en gewild, omdat daar niet van bekend is wat er van is uitgegeven en er zijn natuurlijk talloze variaties. Ik maak ieder jaar een overzicht van nieuw uitgekomen/ontdekte luciferdoosjes.

Vonkvrij

Al vanaf het begin ben ik lid van Vonkvrij en alle tijdschriften van die club heb ik bewaard. Dit is ook een soort catalogus. Vonkvrij geeft 4 keer per jaar een tijdschrift uit waarin dan melding wordt gemaakt van nieuw ontdekte etiketten. Ook wordt altijd een thema behandeld en wat verhalen over oude etiketten. Het tijdschrift is van de Studie- en documentatiegroep luciferetiketten en gedocumenteerd wordt er nog steeds. Bij jubilea wordt er ook vaak een catalogus over een speciaal thema uitgegeven, zoals op de afbeelding rechts de catalogus met als thema het "Koninklijk Huis". In deze catalogus staan heel zeldzame luciferetiketten waarvan ik er ook nog maar zo’n 40 in mijn bezit heb.
Vonkvrij (website: www.vonkvrij.com) heeft nu nog ongeveer 150 leden in Nederland en België.

Ruilbeurzen

Ik ben op bijna iedere verzamelbeurs in Eerde aanwezig om samen met mijn maatjes wat te buurten over lucifermerken, of andere zaken. Altijd staan er wel een paar dozen of mappen tussen hen in om uit te zoeken. Het gaat er heel gemoedelijk aan toe, wat je nog voor je verzameling vindt, neem je mee en een andere keer breng je dan wel weer wat mee voor de anderen, om te kijken of ze het nog zoeken.
Echte jonge verzamelaars komen er eigenlijk niet meer bij, waarschijnlijk ook doordat er niet meer echt etiketten worden uitgegeven zoals vroeger. Wat ze de laatste tijd wel steeds vaker zien is dat verzamelaars die vroeger luciferetiketten hebben verzameld, nu jaren later hun verzameling weer oppakken en die maken ze dan weer blij met hun dubbelen.

Op de eerste zondag van september organiseer ik ieder jaar een speciale lucifermerkenbeurs voor de afdeling Zuid-Nederland van de Verzamelaar. Op de gewone beurzen komen nog steeds ongeveer 6 verzamelaars bij elkaar, maar op de speciale beurs komen zelfs verzamelaars uit het buitenland. Naast lucifermerken is deze beurs ook bedoeld voor verzamelaars van ansichtkaarten, sigarenbandjes en winkelwagenmuntjes.

Hennie van Dun        
Telefoonnummer: 06 - 1678 9017

Door Hannie van Duijnhoven, secretaresse van de afdeling Zuid Nederland van De Verzamelaar