Voertuigfoto's van oldtimers met provinciaal kenteken

Misschien een leeftijdsverschijnsel, maar als oudere gaan mijn gedachten dikwijls terug naar oude auto’s en motoren. Wat ook wel speelt is dat ik opgegroeid ben in een fietsenmakers zaakje, waar benzine verkocht werd en ook wel eens een auto werd gerepareerd. Maar de gewone man kon slechts dromen van een mooie auto. Pas na de tweede wereldoorlog leek het tij te keren. Maar goed, dat ter inleiding.

Auto's werden al heel vroeg van een kenteken voorzien. Er waren rijkskentekens en Provinciale kentekens. De laatste waren voor het rijden op wegen niet in onderhoud bij het Rijk. Ze werden ook wel vergunningen of nummers genoemd.
Zeeland kreeg van 1900 tot 1906 een Z met een getal er achter als provinciaal nummer. Van 1906 tot 1956 kreeg iedere provincie een of twee letters met een getal erachter toegewezen als rijksnummer. In de provincie Zeeland werd dat een K- met getal erachter.
Een kenteken kon je aanvragen. Zo kreeg mijn vader K-4449. Zolang je het niet opzegde en ervoor betaalde bleef je dat kenteken houden en kon dat gebruiken op een auto, een motorfiets of een tractor. Passeerde dus een voertuig met een kenteken dan was het mogelijk de eigenaar te traceren.
De kentekens uitgegeven in Zeeuwsch-Vlaanderen werden opgenomen in de plaatselijke jaarlijkse almanak van een uitgeverij in Oostburg. De kentekenplaat mocht je zelf schilderen op een metalen plaat van de juiste kleur blauw met in witte letters het kenteken erop. Veel kinderen en ouderen die zo'n almanak op zak hadden, maakten er een hobby van om als ze een voertuig zagen rijden, de eigenaar te zoeken bij het kenteken dat op het voertuig stond.

Nou had ik al jaren een foto liggen van een zeer oude auto, beladen met enkele Axelse schonen in de traditionele klederdracht. Het model was meer een rijtuig dan een auto, waarop het Z-203 nummer te zien was en naar later bleek ook nog een Belgisch nummer 228. De foto was rond 1902 genomen te Hoek in de Lovenpolderstraat. Ik kon nergens vinden waar die nummers thuishoorden. Na jaren in de kast bracht internet uitkomst. Daar vond ik CONAM, de contactgroep Automobiel- en Motorrijwielhistorie en die kon mij uit de droom helpen. Het was een FN met vermoedelijk bouwjaar 1901. Er is zelfs een uitvoerig verhaal geschreven over die auto door Hans Waldeck wat zowel bij CONAM te vinden is als in het laatste jaarboek van de heemkundige kring van Sas van Gent. De Conam contactgroep is een must voor liefhebbers van oude brandstofgevoede voertuigen. Zie de websites www.conam.info en www.de-nummerplaat.nl

Ik had ook een foto van de auto van heer Kaan, een van de twee directeuren van de fietsenfabriek te Hoek. Het was de eerste auto op het dorp. Die auto had nummer K-607 en was waarschijnlijk van het merk Germain.

De auto van de viceconsul van Duitsland te Terneuzen met K-962 had als chauffeur Dirk de Wit en daar was iets bijzonders mee. In de eerste wereldoorlog was de grens tussen Nederland en België afgesloten. De viceconsul kreeg echter vrije doorgang vanuit ons neutrale Nederland. Zijn chauffeur Dirk toerde met zijn baas regelmatig heen en terug naar Gent. Maar Dirk deed meer, hij werkte voor de ondergrondse verzet strijders in België, uiteraard zonder medeweten van zijn baas. Hij vervoerde papieren voor de ondergrondse op een manier waar niemand in die tijd aan dacht. Hij stak ze in een reservewiel van de auto. In Gent wist men van de tactiek en als de viceconsul was afgezet bij zijn werk reed Dirk door naar een garage waar het wiel verwisseld werd en de papieren veilig gesteld werden. Op zeker moment had hij dingen verteld die eigenlijk nog niemand kon weten daar, dat was zijn laatste rit als chauffeur van die auto, want hij moest zorgen vlug in Nederland te komen om niet opgepakt te worden in België.

Kort na wereldoorlog II verschenen er overtollige legervrachtauto's op de weg voor civiel vrachtvervoer. Het wagenpark van voor de oorlog was geheel opgeslorpt door de bezetter. Na de oorlog moest dat niet alleen hersteld worden, maar ook uitgebreid i.v.m. de wederopbouw van hetgeen wat verwoest was. Dus bij deze uitbreiding van ons wagenpark moesten weer allemaal nieuwe kentekens worden uitgereikt.

Door de vele mooie oude afbeeldingen die bewaard gebleven zijn, kreeg ik interesse om op zoek te gaan naar meer van die foto's.

In het begin was de auto alleen bereikbaar voor de beter gesitueerden. Daarom is de oogst in foto's daarvan niet erg groot. Zelfs de dokter kon zich niet altijd een auto veroorloven en reed dan op een motorfiets of nog op zijn ouderwets met een rijtuig dat hij huurde van de plaatselijke stalhouder.

In de loop van de jaren werd de auto steeds comfortabeler en betrouwbaarder al ging dat heel langzaam. Toch was het hoogste uitgegeven kentekennummer in de lijst voor Zeeland uit 1914 reeds K-842.

Van veel kentekens kon ik de eigenaar niet traceren. Dat vond ik vervelend en daarom ging ik zoeken naar een oplossing daarvoor. De jaarboekjes van de uitgever in Oostburg gaven wel een aantal kentekens met naam prijs, maar er bleken er toch veel te ontbreken. Een archief van de K- kentekens was er niet meer. Maar uiteindelijk gelukte het mij om tot ongeveer 1938 de kentekens te pakken te krijgen uit een nog bestaand boekje.
Hier bewees de scanner samen met de printer zijn onmisbare diensten.Tot ongeveer K-16000 kan ik nu de eigenaar opzoeken, behalve van die waarvan het kenteken al vervallen was.

Er waren ook mensen die een foto hadden met een auto of motorfiets waarvan ze de eigenaar wilden weten. Ze gaven me dan het kenteken op en meestal kon ik de eigenaar voor hen vinden. Alleen andersom gaat het niet, een naam opgeven en een nummer erbij zoeken is via dit boekje niet mogelijk.

Het is sinds juni 2015 mogelijk op de site van het Zeeuwse provinciale kenteken www.kentekenzeeland.nl te zoeken op
- merk voertuig
- kenteken
- eigenaar
- plaatsnaam
Dit is het meest complete digitale bestand aan K-nummers, aanvullingen zijn van harte welkom.

Tot nu toe groeit de verzameling nog steeds, al gaat het niet zo snel meer.

Wat me veel tegenviel was, dat ik een paar keer een oproep via het prikbord van Zeelandnet deed om mij foto's te mailen en dat daar geen reacties op kwamen. Zelf ben ik geneigd om, als iemand iets vraagt en ik kan helpen, dat ik dat dan ook doe.

Jan L.Platteeuw