koperkunst

 
Voor ambachtelijke technieken heb ik altijd al veel belangstelling gehad en dan in het bijzonder voor alles wat met metaal te maken had. Zo kwam ik tot mijn hobby en ben ik nu ruim 10 jaar actief bezig met koperkunst, daarvoor was ik wel eens aan het experimenteren en verzamelde ik ook al informatie over oude technieken.

Deze informatie haalde ik uit oude technische boeken, musea, internet en door originele voorwerpen goed te bestuderen. Ook heb ik een cursus bij een zilversmid gevolgd, ben ik een winterseizoen bij een oude ambachtsman in de leer geweest en hen ik een cursus "Koperslager" bij Atelier Alofs in Retie (België) gevolgd.

Voor veel mensen zijn begrippen als Koperslager en - nauw verwant daaraan - Ketellapper wel bekend, maar waar ze precies voor staan weet men niet. De periode waarin deze beroepen actueel waren ligt natuurlijk al een aantal generaties achter ons en daarom kan ik zelf ook niet meer vertellen dan wat ik uit diverse boeken, verhalen en dergelijke heb gehaald.

De ketellapper was natuurlijk iemand die bij de deuren langs ging en zoals het woord het al zegt, aan huis de ketels en andere koperen voorwerpen oplapte. Daarnaast was er de (ijzer)smid die naast zijn normale smeedwerk ook koperslagerswerk verrichtte en waren er nog de grote kopersmeedwerkplaatsen. Men hield zich hoofdzakelijk bezig met het maken van huishoudelijke voorwerpen. Koperwerk was in een bepaalde periode zeer geliefd als keukengerei en andere toepassingen in en om de huishouding. Ook op de boerenbedrijven werd koperwerk veel toegepast denk onder andere aan melkemmers, melkbussen en dergelijke.

Als hobby houd ik mij nu veel bezig met dit koperslagerswerk en probeer ik mij zoveel mogelijk te oriënteren op de technieken die stammen uit de periode van zo rond 1800 en eerder. Dit is de periode waarin nagenoeg alles nog handwerk was. Voor mij betekent dit dat ik, bij bijna alles wat ik maak, alleen gebruik maak van hamers en staken en eenvoudige hulp gereedschappen.

Ik heb dan ook inmiddels zeker ruim 40 verschillende hamers en op zijn minst een 80-tal staken, hierbij versta ik voor het gemak onder een staak even alles waar op geslagen wordt, dus ook een aambeeld, speerhaak e.d. Daarnaast zijn er natuurlijk nog de gereedschappen zoals felsijzers, klinkgereedschappen, ponsjes voor drijfwerk en andere (hulp)gereedschappen, maar het voert te ver om alle gereedschappen hier in detail te beschrijven.
Zie voor meer informatie en foto's hierover mijn website www.koperkunst.nl

 
De voorwerpen die ik maak zijn voor een groot deel gebruiksvoorwerpen uit de 18de, 19de en gedeeltelijk ook uit begin 20ste eeuw. De laatst genoemde periode komt vooral doordat er destijds in Sneek een koperslager zat die veel koperwerk maakte met gedreven voorstellingen (Klaas Dijkstra), deze voorwerpen waren ook verkrijgbaar op de spaarpunten van Douwe Egberts koffie en thee. Het fraaie drijfwerk op deze voorwerpen sprak mij enorm aan, vandaar dat ik mij hierin heb verdiept en ook veel koperwerk van gedreven voorstellingen voorzie.

Bij veel streekdrachten wordt een zo genaamd oorijzer gedragen en aangezien hier nog steeds in beperkte mate vraag naar is, heb ik mij deze techniek ook eigen gemaakt. Ik maak ze in diverse uitvoeringen, afgestemd op de periode waaruit de bijbehorende dracht stamt en zowel in normale formaten als wel voor klederdrachtpoppen. Voorzover ik weet ben ik de enige die zich hier mee bezig houdt, maar mocht u als lezer iemand anders kennen die ook dit soort zaken maakt, dan hoor ik het graag.

Wat mijn plannen betreft, hoop ik steeds meer te leren over deze oude techniek en natuurlijk ook in de praktijk te brengen. Ik heb een volledige baan en sinds 2007 heb mijn droom kunnen waarmaken met de start van mijn bedrijf "Kopersmederij Koperkunst" in Twijzelerheide.